Η Γουμένισσα είναι μια γραφική κωμόπολη 4.500 κατοίκων στην περιφερειακή ενότητα Κιλκίς, χτισμένη στους πρόποδες του πανέμορφου Πάικου. Βρίσκεται σε απόσταση 40 χιλ. από την πόλη του Κιλκίς, 75 χιλ. από την πόλη της Θεσσαλονίκης και μόλις 20 χιλ από τα Γιαννιτσά. Φημίζεται για το καλό κρασί (η οικονομία της στηρίζεται στην παραγωγή καλών κρασιών), το τσίπουρο και τα χάλκινα παραδοσιακά όργανα, που την έχουν κάνει γνωστή. Το κλίμα της είναι ήπιο, και οι κάτοικοί της φιλόξενοι και γλεντζέδες.
Η Γουμένισσα είναι πρωτεύουσα σήμερα της επαρχίας Παιονίας, που πήρε το όνομά της από το λαό των Παιόνων, που εγκαταστάθηκαν στις δύο όχθες της κοιλάδας του Αξιού και τους οποίους αναφέρει ο Όμηρος στην «Ιλιάδα». Οι Παίονες ενσωματώθηκαν στη Μακεδονία την εποχή του Φιλίππου Β΄ και στη συνέχεια έλαβαν μέρος στην εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ασία.
Η τοπική παράδοση διέσωσε πως στα βυζαντινά χρόνια η περιοχή της Γουμένισσας παραχωρήθηκε στη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους και έγινε θρησκευτικό κέντρο με πυρήνα το μοναστήρι της Παναγίας. Με τη συνένωση μικρών αγροκτηνοτροφικών οικισμών δημιουργήθηκε μια δυναμική κωμόπολη που θα ονομασθεί Γουμένισσα. Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την προέλευση του ονόματος. Η πιθανότερη είναι ότι σύμφωνα με την τοπική παράδοση οφείλεται στο γεγονός ότι κάποτε ληστές συνέλαβαν και κρέμασαν τον ηγούμενο της μονής. Από αυτόν φέρεται να πήρε το όνομα Γουμέντσε-α, που σημαίνει τόπος του ηγούμενου, το οποίο αργότερα έγινε Γουμένισσα.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας η Γουμένισσα χαρακτηρίστηκε αυτοδιοικούμενη και απέκτησε προνόμια. Από τότε εξελίχθηκε σε οικονομικό, πολιτισμικό και θρησκευτικό κέντρο. Η Γουμένισσα απελευθερώθηκε από τους Τούρκους στις 23 Οκτωβρίου το 1912 κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού πολέμου. Από τις αρχές του 20ου αιώνα αναδεικνύεται σε σημαντική κωμόπολη.
Παραγωγή οίνου
Η Γουμένισσα ονομάστηκε «Εύοινος Κωμόπολις» και η ονομασία αυτή μόνο τυχαία δεν είναι, γιατί η αμπελουργία είναι η κύρια απασχόληση των κατοίκων της. Μακρόχρονη, επίμονη και κοπιαστική εργασία, αληθινή τελετουργία είναι η καλλιέργεια των αμπελιών. Έτσι, δίκαια, χαρακτηρίζονται πλέον τα κρασιά της «Ονομασίας Προελεύσεως Ανωτέρας Ποιότητος». Στην ζώνη της Γουμένισσας καλλιεργείται το Ξινόμαυρο και η Νεγκόσκα που μας δίνουν το ΠΟΠ κρασί ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑ. Επίσης καλλιεργούνται διάφορες άλλες ποικιλίες όπως Ροδίτης Μαλαγουζιά Λημνιό και οι ξένες chardonay, sauvignion, syrah, cinsaut, merlot και cabernet που μας δίνουν τους ΠΓΕ οίνους Πλαγιές Παίκου. Έχει πέντε οινοποιεία στην ζώνη που είναι Τάτσης, Χατζηβαρίτης, Μπουτάρης, Ευτυχίδης, Αιδαρίνης, από τα οποία τα δύο πρώτα παράγουν μόνο κρασιά από βιολογική καλλιέργεια.
